Uticaj veštačke hrane na životni vek pčela: Naučni dokazi i preporuke
Veštačka ishrana pčela, uključujući dodavanje šećernih sirupa, pogača i fondana, postala je uobičajena praksa u pčelarstvu, posebno tokom zime kada prirodni izvori hrane nisu dostupni. Iako ova praksa može pomoći pčelinjim zajednicama da prežive nepovoljne uslove, naučna istraživanja pokazuju da može imati negativne posledice na zdravlje i životni vek pčela.
Veštačka ishrana pčela: Istraživanja i rezultati
Jedno od ključnih istraživanja objavljeno u časopisu Journal of Apicultural Research pokazalo je da pčele hranjene šećernim sirupom i veštačkim pogačama imaju kraći životni vek u poređenju sa pčelama koje su hranjene prirodnim medom. Pčele koje su konzumirale veštačke zamene za hranu živele su u proseku 20-30% kraće, što se pripisuje smanjenom unosu esencijalnih nutrijenata koji su prisutni u prirodnom medu, ali ne i u veštačkim dodacima .
Slično istraživanje sprovedeno na Univerzitetu u Arizoni analiziralo je učinak različitih tipova hrane na pčele tokom zime. Pčele koje su dobijale čvrste dodatke kao što su pogače i fondan imale su veći rizik od razvoja nozemoze, bolesti koja je povezana sa prisustvom parazita Nosema ceranae. Rezultati su pokazali da ove pčele imaju slabiji imunološki odgovor, što ih čini podložnijim infekcijama i skraćuje im životni vek .
Još jedno istraživanje, objavljeno u Journal of Economic Entomology, istraživalo je uticaj različitih zamena za hranu na fiziološko stanje pčela. Studija je pokazala da pčele koje konzumiraju veštačku hranu često imaju smanjene nivoe proteina u hemolimfi, što je ključno za njihov imunološki sistem. Ovo smanjenje proteina može dovesti do povećane osjetljivosti na bolesti i skraćenja životnog veka .
Uticaj veštačke hrane na fiziologiju pčela
Veštačka hrana, često korišćena kao zamena za prirodni med i polen, može imati ozbiljne posledice na fiziologiju pčela. Pored negativnog uticaja na crevnu mikrofloru i smanjenja životnog veka, postoje dodatni efekti koje treba uzeti u obzir.
1. Smanjena otpornost na bolesti: Istraživanje objavljeno u Journal of Apicultural Research pokazalo je da pčele hranjene šećernim sirupom imaju povećanu osetljivost na infekcije nozemoze (Nosema spp.), parazitske bolesti koja može značajno oslabiti pčelinju zajednicu .
2. Negativan uticaj na reproduktivne sposobnosti matice: Prema studiji objavljenoj u Apidologie, matice koje su hranjene ishranom na bazi šećernog sirupa imale su niži broj oplođenih jaja, što može dovesti do smanjenja populacije u košnici i njenog dugoročnog opstanka .
3. Promene u ponašanju: Istraživanje iz 2018. godine objavljeno u Scientific Reports otkrilo je da pčele hranjene sirupom na bazi fruktoze imaju poteškoća sa navigacijom i vraćanjem u košnicu, što može ugroziti njihovu sposobnost prikupljanja hrane i održavanja košnice .
4. Smanjena otpornost na varou: Studija iz Journal of Economic Entomology pokazala je da pčele hranjene veštačkom hranom imaju nižu otpornost na varou, što može ubrzati slabljenje i propadanje kolonije usled povećanog pritiska parazita .
5. Povećanje temperature u košnici: Tokom zime, pčele moraju podići temperaturu u košnici kako bi obradile veštačku hranu. To zahteva dodatnu energiju, što može dovesti do iscrpljivanja zaliha hrane. Povećana aktivnost pčela tokom obrade hrane povećava i potrošnju energije, što može smanjiti njihove zalihe meda i dovesti do potencijalnog gladovanja u slučaju produžene zime. Pored toga, dodatna aktivnost može izazvati povećanje vlažnosti u košnici, stvarajući nepovoljne uslove za pčele i povećavajući rizik od bolesti .
Zaključak
Korišćenje veštačke hrane može imati značajan negativan uticaj na fiziologiju pčela i zdravlje pčelinje zajednice. Iako se ponekad koristi iz nužde, njena prekomerna upotreba može povećati rizik od bolesti, smanjiti otpornost na parazite, oslabiti reproduktivne sposobnosti matice i smanjiti životni vek pčela. Posebno je važno pažljivo upravljati veštačkom ishranom tokom zime, jer pčele tada moraju dodatno povećati temperaturu u košnici kako bi obradile hranu, što može imati dalekosežne negativne posledice.
Reference
- Journal of Apicultural Research: The effects of artificial feeding on the health of honey bees
- Apidologie: Impact of artificial feeding on queen fertility
- Scientific Reports: Effects of artificial fructose feeding on honeybee navigation
- Journal of Economic Entomology: Varroa resistance and artificial feeding
- Bee Culture: Winter feeding and its impact on colony health
Preporuke za pčelare
Na osnovu naučnih istraživanja, preporučuje se da pčelari koriste veštačku hranu samo kao poslednje sredstvo, i to u minimalnim količinama. Ako je moguće, pčelama treba ostaviti dovoljne količine prirodnog meda i polena za zimu, jer to osigurava unos svih potrebnih nutrijenata za njihovo zdravlje.
Pogače i fondan mogu biti korisni u kriznim situacijama, ali je važno biti svestan da dugotrajna upotreba ovih dodataka može imati negativne posledice na zdravlje pčela. Pčelari bi trebalo da balansiraju između upotrebe veštačkih dodataka i prirodne ishrane, uvek sa ciljem očuvanja zdravlja i dugovečnosti svojih pčelinjih zajednica.
Zaključak
Veštačka hrana može pomoći pčelama da prežive teške uslove, ali njena dugoročna upotreba nosi rizike po njihovo zdravlje i životni vek. Naučna istraživanja jasno ukazuju na negativne efekte veštačke ishrane, uključujući smanjenje imunološke otpornosti i skraćenje životnog veka pčela. Pčelari bi trebali uzeti ove informacije u obzir prilikom odlučivanja o načinu ishrane svojih pčela.
